Avukatlık Stajı Yapan Memurlar (16 Şubat 2022)

Genel Başkan Yusuf Yazgan ve Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Kahraman imzalı resmi yazıda ''Hukuk Fakültesini bitirmiş memurların avukatlık stajını yapabilmek için memuriyetten istifa etmelerinin veya aylıksız ine ayrılmalarının gerekmesi memuriyet görevini ifa etmekte iken maddi ve manevi varlığını geliştirmek isteyen memurların ciddi anlamda mağduriyetine sebebiyet vermektedir. Bu mağduriyetin önüne geçilmesi ve avukatlık stajını yapmak isteyen memurların önündeki bu engelin kaldırılması gerekmektedir.

Bilindiği üzere çalışma hakkı, devlet tarafından asgari şartları oluşturularak herkese isteğe bağlı olarak tanınan ve insanlık onuruna yaraşır bir gelir sağlamaya dayanan herhangi bir faaliyette bulunma hakkıdır. Sosyal bir hak olan bu hak, sosyal devlet ilkesi içerisinde, sosyal devleti gerçekleştirmeye yönelik bir tedbirdir. Sosyal devlet, sosyal adalet ve sosyal güvenliği sağlamak ve herkes için insan haysiyetine yaraşır asgari hayat düzenini gerçekleştirmekle yükümlüdür. Sözü edilen bu amacı gerçekleştirmek için devletin ekonomik hayata müdahalesi gerekir. Bu hak, kişilerin kendisinin ve ailesinin yaşamını sürdürebilmesi için önemli olduğu kadar, kendisinin seçtiği veya girdiği bir iş ile toplum içinde tanınması ve gelişimi açısından da son derece gereklidir.

Anayasa'mızın ''Devletin Temel Amaç ve Görevleri'' başlıklı 5'inci maddesinde ise ''...kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya, insanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışmaktır.'' ifadelerine yer verilmek suretiyle Devletin temel amaç ve görevleri hüküm altına alınmıştır.

Yine Anayasa'mızın ''Çalışma Hakkı ve Ödevi'' başlıklı 49'uncu maddesi ''çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir. Devlet, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları ve işsizleri korumak, çalışmayı desteklemek, işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak ve çalışma barışını sağlamak için gerekli tedbirleri alır.'' hükmünü içermektedir.

Çalışma hayatının uluslararası alandaki en önemli kurumlarından olan Uluslararası Çalışma Örgütü de, başta II.O Anayasaı olmak üzere, Türkiye tarafından da kabul edilen 29 sayılı Cebri veya Mecburi Çalıştırma Hakkında Sözleşme, 105 Sayılı Cebri Çalıştırmanın İlgası Hakkında Sözleşme, 111 sayılı İş ve Meslek Bakımından Ayırım Hakkındaki Sözleşme ve 122 sayılı İstihdam Politikasıyla İlgili Sözleşmelerle bir insan hakkı olan çalışma hakkına yönelik koruyucu düzenlemeler getirmiş bulunmaktadır. Çalışma hakkının geliştirilip korunmasına ilişkin bölgesel nitelikli bir belge de Avrupa Sosyal Şartı'dır. Sosyal Şart da, çalışma hakkına yönelik birinci maddesinde koruyucu hükümlere yer vermiştir.

Uluslararası normlarda da çalışma hakkını güvence altına alan düzenlemelere yer verildiği açık olup bunların başında temel hak ve hürriyetleri güvence altına alan İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nde çalışma hakkının siyasal ve ekonomik düzen ayrılığı söz konusu olmaksızın bütün toplumlar için bir insan hakkı olarak öngörülmesinin yanı sıra Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmenin de çalışma hakkını koruyucu ve devletlere yükümlülükler getirici düzenlemeler içerdiği bilinmektedir.

Bu itibarla bu mağduriyetin önüne geçilmesi noktasında gerçekleştirilmesi gerekli çözüm Cumhurbaşkanımız tarafından İnsan Hakları Eylem Planı kapsamında Hedef 2.6-j başlığı altında ''bir mesleği icra ederken aynı zamanda avukatlık stajı yapılabilmesine imkan sağlanacaktır.'' şeklinde belirtilmiş ve hedef süre 6 ay olarak belirlenmiş olduğundan gerekli yasal düzenlemenin temini için bu konunun ilgili birimlere bildirilmesi ve neticeden 4688 sayılı Kanun'un 19/f maddesi hükmü uyarınca Sendikamıza bilgi verilmesi hususunda gereğini bilgilerinize arz ederiz.'' denilmiştir.