Yükseköğretime Geçişte Öğrenci Hareketliliği Raporu

Raporda her bir ile yönelik hareketliliği anlamak için toplam 486 Türkiye haritası oluşturuldu. Ayrıca, iller ve bölgeler arası hareketliliği göstermek için 10 kordon diyagramı, 10 çubuk grafiği, 1 güneş ışığı (sunburst) grafiği ve 22 tablo hazırlandı.

Yükseköğretim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, ''Türkiye’de bir yükseköğretim programına yerleşmek isteyen adaylar, her yıl yapılmakta olan Yükseköğretim Kurumları Sınavına (YKS) girebilmektedir. Adaylar, söz konusu sınav sonuçları ve tercihleri doğrultusunda, Türkiye’nin 81 ilinde yer alan çeşitli programlara merkezi olarak yerleştirilmektedir. Ayrıca, yurtdışında bulunan bazı programlara da merkezi olarak öğrenci yerleştirilmesi yapılmaktadır.

Bu rapor; 2021 YKS’ye başvuran 2.592. 390 aday arasından bir yükseköğretim programına yerleşen 815.365 adayın, ikamet ettikleri yer ile tercih ve yerleştirme verilerini kullanarak iller arası hareketliliği analiz etmektedir. Yerleşen adayların hareketliliği, bölge ve il düzeyinde ileri görselleştirme araçları kullanılarak ilk defa analiz edilmiştir. Rapor, yükseköğretime ve yerleştirmeye ilişkin kamuoyundaki birtakım yaygın kanaatleri veriye dayalı olarak test etme imkânı sağlamaktadır. Sözgelimi, yükseköğretim kurumlarına yerleşen öğrencilerin geldikleri iller (ikametleri) açısından ne derece bir bölgeselleşme veya yerelleşme olduğu zaman zaman tartışılmaktadır. Bu raporda verilere dayalı olarak net bir şekilde gösterildiği üzere, ikamet ettiği bölgedeki bir yükseköğretim kurumuna yerleşen öğrenci oranının en yüksek olduğu iki bölge Marmara ve Güneydoğu Anadolu bölgeleridir. Öte yandan, Güneydoğu Anadolu bölgesinden öğrencilerin tüm bölgelere yerleştiği görülmektedir. Örneğin, Diyarbakır, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Şırnak, Batman illerinin her biri Türkiye’nin 81 iline öğrenci göndermiştir. Türkiye genelinde 24 ilimiz ise tüm illere öğrenci göndermiştir. Öğrencilerin geldikleri iller açısından bakıldığında da 26 ilin Türkiye’nin 81 ilinin tamamından öğrenci çekebildiği görülmektedir. Öğrencilerin geldikleri iller açısından en düşük sayıda ilden öğrenci çeken illerimiz sırasıyla, Şırnak, 42, Kilis, 47 ve Batman 49 farklı ilden öğrenci çekmiştir. Tüm bu veriler, yükseköğretim kurumlarımızın çok farklı illerden öğrenci çekebildiğini göstermektedir. Bununla birlikte, neredeyse tüm illerde görüldüğü üzere, her bir il en çok öğrenciyi önce kendisinden ardından yakın büyükşehir ve illerden çekebilmektedir.

İlk defa bu raporda sunulan verilerin ve grafiklerin, yükseköğretim politikalarımızı oluşturmaya destek olacağına inanıyorum. Yükseköğretim Kurulu Başkanı olarak veriye ve kanıta dayalı politika geliştirme süreçlerini oldukça önemsiyorum. Bundan dolayı, bu tür raporlamaları daha çok yapacağımızı, kullanacağımızı ve kamuoyuyla paylaşacağımızı memnuniyetle belirtmek isterim. Bu raporun yükseköğretim kurumlarımız, bilim insanları ve ilgili okuyuculara faydalı olmasını dilerim. Bu vesileyle raporu hazırlayan Bekir S. Gür ve Nuri Ayaz’ı tebrik ediyorum. Araştırmacılara destek olan Hasan Lale ve Nazlı İleri Sinici’ye de teşekkür ederim.'' dedi.

Rapora; https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/2022/yuksekogretime-geciste-ogrenci-hareketliligi.pdf linkinden ulaşabilirsiniz.