Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Uygulama Talimatı

Döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonu hesaplarında bulunan döviz, yurt içi yerleşik gerçek kişi hesap sahibi talep ederse dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilebilecek.

Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) Bu Uygulama Talimatının amacı, 21/12/2021 tarihli ve 31696 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve yurt içi yerleşik gerçek kişilerin döviz tevdiat hesaplarının ve döviz cinsinden katılım fonlarının Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüşmesi halinde mevduat ve katılım fonu sahiplerine sağlanacak desteğe ilişkin usul ve esasları düzenleyen 2021/14 sayılı Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğe ilişkin uygulama ayrıntılarını göstermektir.

Dayanak

MADDE 2- (1) Bu Uygulama Talimatı, 2021/14 sayılı Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğe dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

MADDE 3- (1) Bu Uygulama Talimatında geçen;

a) Banka: 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan mevduat ve katılım bankalarını,

b) Merkez Bankası: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını,

c) Dönüşüm kuru: Döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonu hesaplarında bulunan dövizin Türk lirasına çevrildiği gün saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kurunu,

ç) Vade sonu kuru: Türk lirası mevduat veya katılma hesabının vadesinde saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kurunu,

d) Yurt içi yerleşik gerçek kişi: Yurt dışında işçi, serbest meslek müstakil iş sahibi Türk vatandaşları dahil Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunan gerçek kişileri ifade eder.

Döviz tevdiat hesapları ve katılım fonlarının vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarına dönüşümü

MADDE 4- (1) 20/12/2021 tarihinde mevcut olan döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonu hesaplarında bulunan döviz, yurt içi yerleşik gerçek kişi hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilir.

(2) Sisteme katılmak isteyen bankalar nezdinde Merkez Bankası adına ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini hesaplar açılır ve bankanın topladığı taleplere ilişkin olarak satın aldığı dövizler saat 17:00’ye kadar Merkez Bankasına bildirilir ve toplu bir şekilde söz konusu hesaplara aktarılır.

(3) Merkez Bankasının hesabına aktarılan dövizlere ilişkin dekontlar ile dönüşümü yapılan tutarlara ait bilgiler Ek-1’de yer alan bildirim formuna uygun olarak Merkez Bankasına aynı gün elektronik ortamda bildirilir.

(4) Banka tarafından Merkez Bankasının hesabına aktarılan dövizler, Merkez Bankasınca dönüşüm kuru üzerinden satın alınır.

(5) Döviz alış işlemleri karşılığı Türk lirası tutarları Merkez Bankasınca bankanın EFT merkezine masrafsız olarak gönderilir. Saat 17:00’ye kadar sonuçlandırılamayan işlemler için ise Türk lirası tutarlar bankanın Merkez Bankası nezdindeki zorunlu karşılık hesabına aktarılır.

(6) Bu Uygulama Talimatı kapsamında Merkez Bankasının talebi üzerine transfer edilecek döviz tutarlarına ilişkin bankanın kendi muhabirine göndereceği döviz transferlerinde; MT202’nin 21. alanına “TRANSFORM”, 72. alanına “/BNF/…. FOREIGN EXCHANGE TRANSFORM TO TRY REF:……… IBAN:............... (söz konusu işlemler için Merkez Bankasınca bildirilecek hesaba ilişkin IBAN bilgisi)” ve MT202’nin 58. alanına “TCMBTR2A” açıklamaları yazılır.

Vade sonunda kur farkının ödenmesi

MADDE 5 – (1) Vade sonunda hesap sahibinin döviz bazında anaparasını her koşulda koruması esastır.

(2) Vade sonu kurunun dönüşüm kurundan düşük olması durumunda banka tarafından hesap sahibine anapara + faiz/kâr payı ödenir.

(3) Vade sonu kurunun dönüşüm kurundan yüksek olması durumunda;

a) Faiz/kâr payı tutarı > kur farkı ise banka tarafından hesap sahibine anapara + faiz/kâr payı ödenir.

(4) Banka vade sonunda, hesap sahibine tahakkuk eden faiz veya kâr payını Merkez Bankasına Ek-2’de yer alan bildirim formuna uygun şekilde bildirir. Banka kayıtları ile Merkez Bankası kayıtlarının mutabakatı sonrasında vade sonu kurunun dönüşüm kurundan yüksek olması ve kur farkı üzerinden hesaplanan tutarın faiz/kâr payından yüksek olması durumunda; kur farkı üzerinden hesaplanan tutardan faiz/kâr payı düşülerek oluşan bakiye Merkez Bankasınca aynı gün ilgili bankanın hesabına aktarılır.

(5) Vadeden önce çekim yapılması durumunda;

a) Çekim yapılan tarihte saat 11:00’de Merkez Bankasınca ilan edilen kurun dönüşüm kurundan yüksek olması durumunda Merkez Bankasınca kur farkına ilişkin ödeme yapılmaz.

b) Çekim yapılan tarihte saat 11:00’de Merkez Bankasınca ilan edilen kurun dönüşüm kurundan düşük olması durumunda hesabın vadeden önce kapatıldığı tarihte saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kurundan hesap bakiyesi güncellenir. Aradaki fark banka tarafından Merkez Bankasının bildirilecek Türk lirası hesabına aktarılır ve bu işlemlere ilişkin bilgiler Ek-3’de yer alan bildirim formuna uygun olarak Merkez Bankasına aynı gün elektronik ortamda bildirilir.

Diğer hükümler

MADDE 6 – (1) Banka tarafından yapılan döviz transferlerine ilişkin tüm masraflar, aylık olarak toplu bir şekilde banka tarafından gönderilen MT291 mesajına istinaden ödeme gününde saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kuru üzerinden, takip eden ayın son iş gününe kadar Merkez Bankasınca Türk lirası olarak ödenir.

(2) Hesap açılırken vadeden önce çekimin koşulları hakkında hesap sahibi bankaca bilgilendirilir.

(3) İlgili hesaplarda faiz, vade ve benzeri sözleşme değişiklikleri yapılamaz.

(4) Ay sonu değerleme işlemleriyle ilgili olarak, bankalarca bu uygulama talimatı kapsamında açılan hesapların ayın son iş günü itibarıyla Türk lirası cinsinden faizli bakiyeleri ile ayın son iş gününde saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kurları üzerinden hesaplanan Türk lirası değerlerini Ek-4 de yer alan bildirim formuna uygun bir şekilde her ayın son iş gününde, saat 15:30’a kadar Merkez Bankasına bildirilir.

Hesaplar açılana kadar yapılacak işlemler

GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Uygulama talimatının 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasına istinaden Merkez Bankası adına bankalar nezdinde döviz hesapları açılana kadar, bankalar tarafından satın alınan Amerikan doları ve Euro döviz tutarları Merkez Bankasınca satın alınmak üzere bankaların Merkez Bankası nezdindeki İhbarlı Döviz Mevduat hesaplarından karşılanır. İngiliz sterlini cinsi dövizler için ise bankalar bu Uygulama Talimatının 4 üncü maddesinin altıncı fıkrasında belirtilen kapsamda transfer işlemlerini gerçekleştirir.

Yürürlük

MADDE 7- (1) Bu Uygulama Talimatı 22/12/2021 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 8- (1) Bu Uygulama Talimatını Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı yürütür.

TALİMAT