Kira Artışları ve Kentsel Dönüşüm Açıklaması

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, ''Şu anda ülkemizde 31 milyon civarında konut ve 5 milyon civarında da iş yeri var. Bunların bir kısmı riskli. İşte bu riskli olanlardan başlamak üzere bizim bir an önce kentsel dönüşümü hızlandırmamız icap ediyor. 2012 yılında Cumhurbaşkanımızın talimatıyla bir yasa çıktı. Binlerce konut yapılmış. 2 milyondan fazla konut kentsel dönüşüme uğramış. Kentsel dönüşümü daha çok yapmamız lazım. 10 yıllık da bir tecrübe var. Bu tecrübede de tıkandığımız yerler neresi? Bizim aşmamız gereken sorunlar nereler? Bir an önce hızlandırabilmemiz için çalışmalar artık son aşamasına getirdik. İnşallah meclis açıldığında da taslağımızı indirip yüce Meclis'in takdiriyle de bu yasaları çıkarmak istiyoruz.

Konut olarak 680 bin konut inşa etmemiz gerekiyor. Şu anda da ihalesini yapıp işe başladığımız konut sayısı 200 bin. TOKİ çok güçlü bir kuruluş. Bununla iftihar ediyoruz. Bu son depremde de TOKİ sınıfı geçti. Hiçbir evde bir çatlak bile olmadı. O zaman bizim TOKİ üzerine biraz daha yüklenip hızlı yapmamız gereken bir ortam çıktı. Fakat TOKİ'nin de nihayetinde yıllık yaptığı konut kapasitesi 60-70 bin civarında. 20 yıl boyunca 1 milyon 250 bin konut yaptı. Şimdi bir anda diyoruz ki; TOKİ 850 bin konutu yap. Kolay bir iş değil. Bir de rezerv alanlarda başlayabiliyoruz. Rezerv alan bulmak da kolay değil. Şehirlerin etrafında, çeperlerinde hazineye ait olan yerlere altyapısını yapıp yeni konutlar yapmaya çalışıyoruz. İşte bu başladığımız konutların sayısı 200 bin civarında. Başladığı günden itibaren, bir sene sürmeden teslim edeceğiz. Bir taraftan da vatandaş yerinde dönüştürmek istiyordu. Onlara da dedik ki biz size konutlar için 1 milyon 300 bin liraya, iş yerleri için de 750 bin liraya kadar yarısı hibe, yarısı kredi olmak üzere destek verelim. 1 milyonun neredeyse tamamını hibe olarak veriyoruz.

En çok hasar alan iller arasında birinci sırada Hatay var. 254 bin konut ve 55 bin civarında da iş yeri var. İkinci sırada depremin merkezi Kahramanmaraş var. 112 bin konut, 34 bin civarında da iş yeri yıkıldı. Üçüncü sırada Malatya var. 103 bin konut, 27 bin beş yüz civarında iş yeri. Dördüncü sırada Adıyaman var. 80 bin civarında bağımsız birim yıkıldı. Şunu net söyleyebiliriz; Türkiye Cumhuriyeti topraklarında yaşayan her Türk vatandaşı kendi devletiyle, hükümeti ile övünebilir, iftihar edebilir. Böyle bir hasarın altından kalkabilecek, dünyanın başka bir ülkesi yok. Şimdi 18 şehirden ve etkilenen 14 milyon insandan bahsediyoruz. Şu anda 325 bin aileye kira yardımı yapıyoruz. 600 bin civarında vatandaşımız konteyner kentlerdeler. Kolay değil. Bir an önce evlerine dönmesi lazım. O yüzden Bakanlıkta ben seferberlik ilan ettik. Gece gündüz yok, tatil yok. Bir bakan yardımcısı arkadaşımızı sırf bu işte görevlendirdik.

Şu anda yapımına başlanılan konut 200 bin civarında. İki üç ay içerisinde teslim etmeye başlayacağız. İlk etapta iki ay sonra 40 bin konutu teslim ediyoruz. Diğerleri de peyderpey gelecek. Yani Aralık ayında o bölgelerde binlerce konutu teslim ettiğimizi görebilirsiniz. Yerinde dönüşümler de başladıkça şehirlerin içi biraz daha canlanmaya başlayacak diye düşünüyorum. Yerinde Dönüşüme şu anda 210 bin kişi müracaat etmiş. 425 bin kişilik daire sahibine etkiliyor. Zorlukları aşarak dönüşümü hızlı şekilde sağlayacağız. Şehirlerdeki hareketlilik sağlanınca geri dönüşler de başlayacak.

Tedarik zincirinin bozulması birçok fiyat dengelemesini gerçekten yerinden oynattı ve bozdu. Arkasından Ukrayna harbi, sonra depremler gerçekten her şeyi adeta yerinden oynattı diyebiliriz. Binlerce aile dışarıya çıktı ve o kiralık konutları tutunca arz talep dengesi bozuldu. Biz bütün hazine arazilerini taratıp sonra da planlayıp arz etmeyi düşünüyoruz. İki üç seneye kalmaz bu arz talep dengesini yeniden bir rayına oturtup ve bu fiyattan aşağı doğru indiğini hep birlikte görürüz.

Atıkların geçen yıl yüzde 20'sini geri dönüştürdük. Bu sene yüzde 35'e çıkmasını bekliyoruz. 432 milyon ağacın kesilmesini önlemiş olduk. Emine hanım bu projeye kendisini adadı. 30 Mart sıfır atık günü oldu. Emine Erdoğan hanımefendi ile küresel çevre hareketine dönüştü. Sıfır atık denince Türkiye akla gelen ülke oldu. 96 milyar tasarruf sağlandı.

Şu anda millet bahçesi 80 milyon metrekare civarında. Ve bu devam ediyor. Biz buna inşallah devam edeceğiz.

Türkiye'deki şehirlerimiz bayağı gayretliler. Mesela Konya çok önde gidiyor. Birkaç şehirde arkadan onları takip ediyor. Bir taraftan geleneksel mimariyi ortaya çıkaran insan inancına göre yaşayabileceği ortamı hazırlarken bir taraftan da bu akıllı şehir konsepti içerisinde birçok şeyden tasarruf edebiliyorsunuz. Mesela çatılarda biriken sular daha sonra akıyor bir yere doğru. O suyu alıp bir yerde topluyorsunuz. Bir arıtmadan geçiriyorsunuz. Kullanım suyu olarak kullanıyorsunuz. Veyahut da bahçe sulamasında çok rahat kullanabiliyorsunuz. Su zengini bir ülke değiliz. Bunu yaptığınız zaman siz orada bir tasarrufa da gitmiş oluyorsunuz. Bütün bunların bir araya geldiği şehirlere biz akıllı şehir diyoruz.'' dedi.