YSK'nın 2023/406 Sayılı Kararı

Cizre İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 04.04.2023 tarihli ve E.204352 sayılı yazıda; 14 Mayıs 2023 Pazar günü birlikte yapılacak olan Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi ile ikinci oylamaya kalması durumunda 28 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak olan Cumhurbaşkanı Seçimine esas olmak üzere, Güçlükonak İlçesine bağlı Çetinkaya Köyünde seçmen sayısının (0), Ağaçyurdu Köyünde (2) ve Demirboğaz Köyünde (7) olduğu belirtilerek, Ağaçyurdu ve Demirboğaz Köyünde seçim sandığı kurulup kurulamayacağı hususunda görüş verilmesi ile Çetinkaya Köyünün hiç seçmeni olmadığı halde sandık alanına cadde ve sokak atanmış olduğundan sandık atamasına dahil edilmemesi hususu talep edilmiş olmakla konu incelendi.

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

İstem; Ağaçyurdu Köyünde (2) ve Demirboğaz Köyünde (7) seçmen olması nedeniyle seçim sandığı kurulup kurulamayacağı ile hiç seçmeni olmayan Çetinkaya Köyünün sandık atamasına dahil edilmemesine ilişkindir.

298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un;

“Seçim çevresi” başlıklı 3'üncü maddesinde; “Özel kanunlarındaki çevre ayırmaları saklı kalmak şartiyle, seçimlerde her il bir seçim çevresidir.”

“Seçim bölgesi” başlıklı 4'üncü maddesinde; “Seçimlerde, her muhtarlık, bir seçim bölgesidir.”

“Sandık bölgesi” başlıklı 5'inci maddesinde; “Seçimlerde, her seçim bölgesi gerektiği kadar sandık bölgesine ayrılır."

“Sandığın konulacağı yer” başlıklı 74'üncü maddesinde;“Sandıkların konulacağı yerleri ve oy verme işinin vaktinde sona ermesi için gerekli tedbirleri ilçe seçim kurullarının denetiminde sandık kurulu tespit eder. Sandıkların konulacağı yerlerin belirlenmesinde seçmenin oyunu kolaylıkla, serbestçe ve gizli şekilde verebilmesi gözetilir. Engelli seçmenlerin oylarını rahatlıkla kullanabilmeleri için gerekli tedbirler alınır. Sandıklar okul (özel okullar ve özel dersaneler dahil) avlusu ve salonların elverişli kısımları gibi genel yerlere, yetmediği takdirde kiralanacak kahvehane, lokanta gibi yerlere konur. Kışla, karargah, ordugah gibi askeri bina ve tesislerle karakollara ve parti binalarına, muhtarlık odalarına sandık konulamaz. Üçten fazla sandık konulan binalarda bina sorumlularının görev esasları Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir.” hükümlerine yer verilmiştir.

Kurulumuzun 13.03.2023 tarihli ve 2023/99 sayılı Karar metnine dâhil olan "14 Mayıs 2023 Pazar Günü Birlikte Yapılacak Olan Cumhurbaşkanı Seçimi İle 28. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde Uygulanacak Seçim Takvimi"nin 12 Nisan Çarşamba gününde;

“1. Yurt içi ve yurt dışı seçmen kütüklerinin kesinleştirilmesi,
2. Yurt içi seçmenlerin oy vereceği yer ve sandıkların belirlenmesi…”

Kurulumuzun 13.03.2023 tarihli ve 2023/100 sayılı kararı ile kabul edilen Yurt İçi Seçmen Kütüğünün Güncelleştirilmesinin Usul ve Esaslarını Gösterir 140/I sayılı Genelge'nin “Sandık bölgesi ve yeniden sandık bölgesi oluşturulması” başlıklı 12'nci maddesinde; "Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde her muhtarlık bir seçim bölgesidir. Her seçim bölgesi gerektiği kadar sandık bölgesine ayrılır. Bir sandık bölgesi 360-380 seçmeni kapsar. Ancak köylerde bir sandık bölgesi 400 seçmeni kapsayabilir. Birden çok semtin birleşiminden oluşan muhtarlıklar, her birinde 360-380 seçmenin varlığı aranmaksızın mesafe durumu ve ulaşım güçlükleri dikkate alınarak gerekli sayıda sandık bölgesine ayrılabilir. Bu ayrımda aynı hane mensubu olan seçmenlerin bir sandıkta oy vermesi ve mümkün olduğunca seçmen sayısı bakımından dengenin sağlanması ilkeleri gözetilir.
...
Mezra gibi toplu yerleşim birimleri için de mesafe durumu ve ulaşım güçlükleri ile 298 sayılı Kanun'un 5’inci maddesi uyarınca sandık bölgesi oluşturulması bakımından, öngörülen seçmen sayısı göz önünde tutularak bir sandık bölgesi oluşturulabilir.
...
Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce yukarıda belirlenen esaslara göre 12 Nisan 2023 Çarşamba günü yurt içi seçmenlerin oy vereceği yer ve sandıkların belirlenmesi işlemi (sandık ataması) yapılır..." düzenlenmelerine yer verilmiştir.

298 sayılı Kanun’un 74'üncü maddesinde; sandıkların konulacağı yerlerin belirlenmesinde seçmenin oyunu kolaylıkla, serbestçe ve gizli şekilde verebilmesinin gözetileceği öngörülmüş ve anılan maddede ayrıca sandıkların nerelere konulup konulamayacağı belirtilmiştir.

Ayrıca 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun’un Ek 2'nci maddesinde; “Dağınık mahalle ve sair yerleşim yerleri bulunan köylerde veya köylerin birbirlerine yakın olduğu durumlarda seçim sandıklarının bir tek mahalle veya bir tek köyde toplanması,seçim gününden en az bir hafta önce ilan edilmek koşuluyla İlçe Seçim Kurulunca kararlaştırılabilir.” kuralına yer verilmiştir.

Yukarıda belirtilen Kanun hükmü gereğince seçim işlerinin düzenli yürütülebilmesi için gerekli görülmesi durumunda, aynı mahalle/köy içinde seçim sandıklarının konulacağı yerlerin tespiti/değiştirilmesi ilçe seçim kuruluna aittir.

298 sayılı Kanun ve 140/I sayılı Genelgemize göre, Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde her muhtarlık bir seçim bölgesi olduğundan, her mahalle veya köy seçim sandığının müstakil olarak yerlerinde kurulması esas olmakla birlikte, 12 Nisan 2023 Çarşamba günü yurt içi seçmenlerin oy vereceği yer ve sandıkların belirlenmesi işlemi (sandık ataması) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce yapıldıktan sonra, seçmen sayısı 9’dan az olan yerleşim birimlerinde (mahalle/köy) sandık kurullarının oluşturulmayarak, bu mahalle/köy seçmenlerinin, ilgili ilçe seçim kurullarınca belirlenecek en yakın yerleşim yerlerindeki sandık alanlarına dahil edilmesi ve bu işlemin Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce SEÇSİS üzerinden yapılması uygun olacaktır.

Kurulumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; 14 Mayıs 2023 tarihinde birlikte yapılacak olan Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimine esas olmak üzere,

a) 12 Nisan 2023 Çarşamba günü yurt içi seçmenlerin oy vereceği yer ve sandıkların belirlenmesi işlemi (sandık ataması) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce yapıldıktan sonra, seçmen sayısı 9’dan az olan yerleşim birimlerinde (mahalle/köy) sandık kurullarının oluşturulamayacağına,

b) Seçmen sayısı 9 ve daha az olan yerleşim birimlerindeki (mahalle/köy) seçmenlerin, uygun görülen yerleşim yerlerindeki sandık alanlarındaki seçmen listelerine dahil edilmesi işleminin Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce SEÇSİS üzerinden yapılarak, bu yerleşim yerlerindeki seçmenlerin bu suretle oylarını kullanmalarının sağlanmasına, karar verilmesi gerekmiştir.

S O N U Ç :

Açıklanan gerekçelerle;

1- 14 Mayıs 2023 tarihinde birlikte yapılacak olan Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28.Dönem Milletvekili Genel Seçimine esas olmak üzere,

a) 12 Nisan 2023 Çarşamba günü yurt içi seçmenlerin oy vereceği yer ve sandıkların belirlenmesi işlemi (sandık ataması) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce yapıldıktan sonra, seçmen sayısı 9’dan az olan yerleşim birimlerinde (mahalle/köy) sandık kurullarının oluşturulamayacağına,

b) Seçmen sayısı 9 ve daha az olan yerleşim birimlerindeki (mahalle/köy) seçmenlerin, uygun görülen yerleşim yerlerindeki sandık alanlarındaki seçmen listelerine dahil edilmesi işleminin Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce SEÇSİS üzerinden yapılarak, bu yerleşim yerlerindeki seçmenlerin bu suretle oylarını kullanmalarının sağlanmasına,

2- Karar örneğinin;

a) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce www.ysk.gov.tr adresinde ve Yüksek Seçim Kurulu Kurumsal Portalı'nda yayımlanmasına,
b) İl ve ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderilmesine 04.04.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.