YSK'nın 2023/458 Sayılı Kararı

Kurulumuz Başkanlığına gönderilen Halkların Demokratik Partisi Eş Genel Başkan Yardımcısı Emirali TÜRKMEN imzalı 08.04.2023 tarihli ve 2023/77 sayılı yazıda; Halkların Demokratik Partisinin 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan 27. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde Türkiye genelinde en çok oy alan üç siyasi parti arasında olduğu, bu nedenle 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimine katılmaması durumunda 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un 94/C maddesi ve Yüksek Seçim Kurulunun 17.03.2023 tarihli ve 2023/150 sayılı Kararı ile kabul edilen 202 sayılı Genelge'nin 9'uncu maddesi uyarınca yurt dışı sandık kuruluna üye bildirme haklarının olup olmadığına ilişkin görüş verilmesi istenilmiş olmakla konu incelendi.

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

İstem; Halkların Demokratik Partisinin 28. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde yurt dışında sandık kurullarına üye bildirme hakkının bulunup bulunmadığına ilişkindir.

298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un "Siyasi parti temsilcileri" başlıklı 17'nci maddesinde; "Son Milletvekili ve Cumhuriyet Senatosu genel ve ara seçimlerinde kendi listesinden yasama meclislerinden birine seçilmiş en az bir üyeye sahip olan veya 14 üncü maddenin dördüncü bendi gereğince Yüksek Seçim Kurulunca tespit ve ilan edilen siyasi partilerden o il ve ilçede teşkilatı bulunanlar, il ve ilçe seçim kurullarında birer temsilci bulundururlar. Ayrıca seçime katılan siyasi partilerden, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde en çok oy almış dört siyasi parti ve Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunan siyasi partiler, o siyasi parti genel başkanları tarafından yazılı olarak yetki verilmiş olması şartıyla Yüksek Seçim Kurulunda da bir asıl bir yedek temsilci bulundurabilir. Bu temsilciler kurulun bütün çalışmalarına ve görüşmelerine katılırlar, oy kullanamazlar. Ancak, Yüksek Seçim Kurulunca 14 üncü maddenin onbirinci bendi gereğince yapılan ilandan seçime katılamayacağı anlaşılan veya o seçim çevresinde seçime katılmayan partilerin bu kurullarda temsilci bulundurma hakları sona erer..."

"Sandık kurulu üyelikleri" başlıklı 23'üncü maddesinin birinci fıkrasında; "Sandık kurulu üyelikleri aşağıdaki şekilde belli edilir:

İlçe seçim kurulu başkanı, o seçim çevresinde seçime katılan ve ilçede teşkilatı bulunan siyasi partilerden, son milletvekili genel seçiminde o ilçede en çok oy almış olan beş partiye, her sandık için birer asıl ve birer yedek üye adını beş gün içinde bildirmelerini tebliğ eder."

"Yurt dışı seçmenlerin sandıkta oy vermesi" başlıklı 94/C maddesinin ikinci fıkrasında; "Hangi yurt dışı temsilciliğinde ve mahalde sandık kurulacağı, sandık kurulunun hangi görevlilerden oluşturulacağı Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. Bu belirlemeye göre; sandık kurulu başkan ve üyelerinin seçimi Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunca yapılır. Sandık kurulu bir başkan, bir kamu görevlisi üye ve son milletvekili genel seçiminde Türkiye genelinde en çok oy alan üç siyasi partinin bildirdikleri birer isimden oluşur ve aynı usulle yedek üye seçilir. Siyasi partiler üye bildirmez ise eksiklik kamu görevlileri veya seçmenler arasından seçilecek üye ile doldurulur. Sandık kurulu başkan ve üye seçimleri, yurt dışında öncelikle sandığın kurulacağı yerde görevli kamu görevlisi ve seçmenler arasından yapılır." hükümleri yer almaktadır.

Yüksek Seçim Kurulunun 17.03.2023 tarihli ve 2023/150 sayılı Kararı ile kabul edilen Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu, Yurt Dışı Sandık Kurulları, Yurt Dışı Temsilciliklerinde Oyları Saklamak ve Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna Ulaştırmakla Görevli Sandık Kurulları, Yurt Dışı Oyların Sayım ve Dökümü İle Görevli Sandık Kurullarının Oluşumu, Görev ve Yetkileri ile Yurt Dışı Temsilciliklerinde Oy Verme İşlemlerine Dair 202 sayılı Genelge'nin "Sandık kurullarının oluşumu" başlıklı 9'uncu maddesinin ikinci fıkrasında; "Sandık kurulu başkan ve üyelerinin seçimi İlçe Seçim Kurulunca yapılır. Sandık kurulu bir başkan, bir kamu görevlisi üye ve son milletvekili genel seçiminde Türkiye genelinde en çok oy alan üç siyasi partinin bildirdikleri birer isimden oluşur ve aynı usulle yedek üye seçilir. Siyasi partiler üye bildirmez ise eksiklik kamu görevlileri veya seçmenler arasından seçilecek üye ile doldurulur.

Sandık kurulu başkan ve üye seçimleri, yurt dışında öncelikle sandığın kurulacağı yerde görevli kamu görevlisi ve seçmenler arasından yapılır. Siyasi partiler yurt dışında her oy verme günü için ayrı sandık kurulu üyesi bildirebilir." düzenlemesine yer verilmiştir.

Kurulumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; 17.03.2023 tarihli ve 2023/150 sayılı Karar ile kabul edilen 202 sayılı Genelge'nin 9'uncu maddesi ile 298 sayılı Kanun'un 17, 94/C ve sandık kurullarının oluşturulmasına dair temel esasların düzenlendiği 23'üncü maddesinin birlikte değerlendirilmesinden, birlikte yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde sandık kurullarına üye bildirmesi istenecek siyasi partilerden, seçime katılan siyasi partilerin anlaşılması gerektiği, buna göre, seçime katılamayacağı anlaşılan veya seçime katılmayan partilerin gerek yurt içinde gerekse yurt dışında kurulan sandık kurullarına üye bildiremeyeceği sonucuna ulaşılmış olup, Halkların Demokratik Partisinin 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak olan 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimine katılmaması durumunda 298 sayılı Kanunun 17, 23 ve 94/C maddeleri gereği yurt dışı sandık kurullarına üye bildiremeyeceğine karar verilmesi gerekmiştir.

S O N U Ç:

Açıklanan nedenlerle;

1- Halkların Demokratik Partisinin 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak olan 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimine katılmaması durumunda 298 sayılı Kanun'un 17, 23 ve 94/C maddeleri gereği yurt dışı sandık kurullarına üye BİLDİREMEYECEĞİNE,

2- Karar örneğinin Halkların Demokratik Partisi Genel Başkanlığına gönderilmesine 09.04.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.