YSK'nın 2023/459 Sayılı Kararı

Milliyetçi Hareket Partisi Yüksek Seçim Kurulu temsilcisi Kürşat Türker Ercan tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 09.04.2023 tarihli dilekçede; Halkların Demokratik Partisinin 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimine katılmaması sebebiyle sandık kuruluna üye bildirme hakkının sırası gelen siyasi partiye geçeceği, gümrük kapılarında görev alacak sandık kurullarının partili üyelerinin 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un 23'üncü maddesindeki şartları taşıyan siyasi partilerin bildirdiği isimlerden belirlenmesi gerektiği, yurt dışından oy kullanma süresince görev yapacak sandık kurullarının siyasi partiler tarafından bildirilen üyelerinin ise 298 sayılı Kanun'un 94/C maddesi gereğince son milletvekili genel seçiminde Türkiye genelinde en çok oy alan üç siyasi partinin bildirdikleri birer isimden oluşması gerektiği, bu sebeplerle Milliyetçi Hareket Partisinin yurt içinde en çok oy alan ilk beş parti arasında yer aldığı ilçelerin tespiti ile bu ilçelerde sandık kurullarının oluşumu açısından oy sıralaması göz önüne alınarak sandık kurullarına üye bildirmeye davet edilmesi, gümrük kapılarında ve yurt dışı sandıklarında sandık kurulu üyesi verme hakkının tanınması istenilmiş olmakla konu incelendi.

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

İstem; Milliyetçi Hareket Partisinin 28. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde yurt içi sandık kurulları, gümrük kapıları sandık kurulları, yurt dışı oy kullanma sandık kurulları ile yurt dışı sayım sandık kurullarına üye bildirme hakkının tanınması talebine ilişkindir.

298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un "Siyasi parti temsilcileri" başlıklı 17'nci maddesinde;

"Son Milletvekili ve Cumhuriyet Senatosu genel ve ara seçimlerinde kendi listesinden yasama meclislerinden birine seçilmiş en az bir üyeye sahip olan veya 14 üncü maddenin dördüncü bendi gereğince Yüksek Seçim Kurulunca tespit ve ilan edilen siyasi partilerden o il ve ilçede teşkilatı bulunanlar, il ve ilçe seçim kurullarında birer temsilci bulundururlar.

Ayrıca seçime katılan siyasi partilerden, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde en çok oy almış dört siyasi parti ve Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunan siyasi partiler, o siyasi parti genel başkanları tarafından yazılı olarak yetki verilmiş olması şartıyla Yüksek Seçim Kurulunda da bir asıl bir yedek temsilci bulundurabilir. Bu temsilciler kurulun bütün çalışmalarına ve görüşmelerine katılırlar, oy kullanamazlar. Ancak, Yüksek Seçim Kurulunca 14 üncü maddenin onbirinci bendi gereğince yapılan ilandan seçime katılamayacağı anlaşılan veya o seçim çevresinde seçime katılmayan partilerin bu kurullarda temsilci bulundurma hakları sona erer..."

"Sandık kurulu üyelikleri" başlıklı 23'üncü maddesinin birinci fıkrasında;

"Sandık kurulu üyelikleri aşağıdaki şekilde belli edilir:

İlçe seçim kurulu başkanı, o seçim çevresinde seçime katılan ve ilçede teşkilatı bulunan siyasi partilerden, son milletvekili genel seçiminde o ilçede en çok oy almış olan beş partiye, her sandık için birer asıl ve birer yedek üye adını beş gün içinde bildirmelerini tebliğ eder."

"Yurt dışı seçmenlerin sandıkta oy vermesi" başlıklı 94/C maddesinin ikinci fıkrasında; "Hangi yurt dışı temsilciliğinde ve mahalde sandık kurulacağı, sandık kurulunun hangi görevlilerden oluşturulacağı Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. Bu belirlemeye göre; sandık kurulu başkan ve üyelerinin seçimi Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunca yapılır. Sandık kurulu bir başkan, bir kamu görevlisi üye ve son milletvekili genel seçiminde Türkiye genelinde en çok oy alan üç siyasi partinin bildirdikleri birer isimden oluşur ve aynı usulle yedek üye seçilir. Siyasi partiler üye bildirmez ise eksiklik kamu görevlileri veya seçmenler arasından seçilecek üye ile doldurulur. Sandık kurulu başkan ve üye seçimleri, yurt dışında öncelikle sandığın kurulacağı yerde görevli kamu görevlisi ve seçmenler arasından yapılır."

Üçüncü fıkrasında; "Siyasi partiler yurt dışında her oy verme günü için ayrı sandık kurulu üyesi bildirebilir." hükümleri yer almaktadır'' hükümleri yer almaktadır.

Kurulumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; Kurulumuzun 17.03.2023 tarihli ve 2023/150 sayılı Kararı ile kabul edilen 202 sayılı Genelge'nin 9'uncu maddesi ile 298 sayılı Kanun'un 17, 94/C ve sandık kurullarının oluşturulmasına dair temel esasların düzenlendiği 23'üncü maddesinin birlikte değerlendirilmesinden, birlikte yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde sandık kurullarına üye bildirmesi istenecek siyasi partilerden, seçime katılan siyasi partilerin anlaşılması gerektiği, buna göre, seçime katılamayacağı anlaşılan veya seçime katılmayan partilerin gerek yurt içinde gerekse yurt dışında kurulan sandık kurullarına üye bildiremeyeceği sonucuna ulaşılmış olup, Halkların Demokratik Partisinin 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak olan 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimine katılmaması durumunda 298 sayılı Kanunun 17, 23 ve 94/C maddeleri gereği yurt içi ve yurt dışı sandık kurullarına üye bildiremeyeceğinden;

- Yurt içinde ve gümrük kapılarında kurulacak sandık kurullarında, o seçim çevresinde seçime katılan ve ilçede teşkilatı bulunan siyasi partilerden, son milletvekili genel seçiminde o ilçede aldığı,

- Yurt dışında kurulacak sandık kurullarında, seçime katılamayacağı anlaşılan veya seçime katılmayanlar dışındaki siyasi partilerden, son milletvekili genel seçiminde Türkiye genelinde aldığı oy durumuna göre görevlendirme yapılması gerektiğine karar verilmesi gerekmiştir.

S O N U Ç:

Açıklanan nedenlerle;

1- Halkların Demokratik Partisinin 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak olan 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimine katılmaması durumunda 298 sayılı Kanunun 17, 23 ve 94/C maddeleri gereği yurt içi ve yurt dışı sandık kurullarına üye bildiremeyeceğinden; yurt içinde ve gümrük kapılarında kurulacak sandık kurullarında, o seçim çevresinde seçime katılan ve ilçede teşkilatı bulunan siyasi partilerden, son milletvekili genel seçiminde o ilçede aldığı oy durumuna göre; yurt dışında kurulacak sandık kurullarında, seçime katılamayacağı anlaşılan veya seçime katılmayanlar dışındaki siyasi partilerden, son milletvekili genel seçiminde Türkiye genelinde aldığı oy durumuna göre görevlendirme yapılması gerektiğine,

2- Karar örneğinin İl, İlçe Seçim Kurulu Başkanlıkları, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı ile Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanlığına gönderilmesine, 09.04.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.