YSK'nın 2023/501 Sayılı Kararı

Halkların Demokratik Partisi Yüksek Seçim Kurulu Temsilcisi Mehmet Rüştü TİRYAKİ tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 12.04.2023 tarihli dilekçede; 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 14'ncü maddesinde iller toplamının yarısından fazlasında aday gösteren partilerin durumunun hüküm altına alındığı, anılan Kanunun ilgili maddesinden 41 ve daha fazla ilde usulüne uygun milletvekili aday listesi vermiş olan bir siyasi partinin, birden fazla seçim çevresi bulunan bir ilin bir seçim çevresinde aday listesi verip diğerinde verememesi durumunda liste vermediği seçim çevresinde seçime katılamayacağı ancak diğerlerinde katılabileceğinin anlaşıldığı, tereddüte mahal vermemek amacıyla birden fazla seçim çevresi olan bir ilin bir seçim çevresinde aday listesi vermeyen bir siyasi partinin o ilin diğer seçim çevrelerinde seçime katılıp katılamayacağı hususunda görüş verilmesi istenilmiş olmakla konu incelendi.

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

İstem, Birden fazla seçim çevresi olan bir ilin bir seçim çevresinde aday listesi vermeyen bir siyasi partinin o ilin diğer seçim çevrelerinde seçime katılıp katılamayacağına ilişkindir.

2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 12'nci maddesinin ikinci fıkrasında; "298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un 14 üncü maddesinin 11'inci fıkrası gereğince Yüksek Seçim Kurulunun tespit ve ilân ettiği seçime katılabilecek siyasi partiler, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu hükümlerine göre, bütün seçim çevrelerinde aday gösterebilirler."

13'ncü maddesinde; "Herhangi bir sebeple iller toplamının en az yarısında 12'nci maddede öngörülen sayı kadar aday göstermemiş olan veya bu illerin seçim çevrelerinin herhangi birinde 12'nci maddede öngörülen sayıdan eksik aday göstermiş bulunan siyasi partilerin genel merkezlerindeki yetkili organlarına Yüksek Seçim Kurulu tarafından, eksiklerin derhal tamamlanması lüzumu bildirilir. İlgili parti teşkilatı bu tebliğden itibaren iki gün içinde eksik kalan adaylıkları doldurur. Aksi takdirde o siyasi parti bütün seçim çevrelerinde seçime katılma hakkını kaybeder."

14'üncü maddesinde; "Siyasi partiler tarafından iller toplamının yarısından fazlasında 12'nci maddede öngörülen sayı kadar aday gösterilmiş olmakla beraber yarıyı geçen seçim çevrelerinin bir veya bir kaçında eksik aday gösterilmesi halinde, Yüksek Seçim Kurulunca o partinin genel merkezindeki yetkili organlarına aday listelerinin tamamlanması lüzumu bildirilir.

İlgili parti teşkilatı bu tebliğden itibaren iki gün içinde o çevrelerin listelerindeki eksikleri tamamlar. Aksi takdirde, yukarıdaki madde hükmü saklı kalmak şartıyla, adayları eksik kalan seçim çevresinde o siyası parti, seçime katılma hakkını kaybeder." hükümlerine yer verilmiştir.

14 Mayıs 2023 Pazar günü yapılacak olan 28. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde ilgili kanunlarda öngörülen işlemlerin zamanında ve düzen içinde yürütülmesini sağlamak amacıyla Kurulumuzun 13.03.2023 tarihli ve 2023/99 sayılı Kararı ile kabul edilen Seçim Takvimi'nde; Siyasi partilerin genel merkezlerinin, seçime katılacakları seçim çevrelerine ait aday listelerini Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına alındı belgesi karşılığında taşınabilir bellek ve kâğıt ortamında en geç saat 9 Nisan 2023 Pazar günü saat 17.00’ye kadar vermeleri öngörülmüştür.

Yukarıda yer verilen kanuni düzenlemeler ve konu birlikte değerlendirildiğinde, seçime katılma yeterliliği bulunan siyasi partilerin;

a) Milletvekili aday listesinin verilmesinin son günü olan 9 Nisan 2023 tarihinde en az 41 il seçim çevresinde milletvekili aday listesi vermesi gerektiğine, 41 il seçim çevresinden az sayıda milletvekili aday listesi bildiren siyasi partilerin seçime katılamayacağına, 

b) Aynı ilin birden fazla seçim çevresi olması halinde her seçim çevresi için ayrı ayrı milletvekili aday listesi verilmesinin zorunlu olduğuna, aksi halde o il seçim çevresinde seçime katılma şartlarının oluşmayacağına,

c) Ancak 41 il seçim çevresinden fazla ilde milletvekili aday listesi verildiği durumda, birden fazla seçim çevresi olan illerde; hiç aday bildirmediği veya eksik bildirdiği seçim çevresinde eksikliği tamamlamadığı takdirde o seçim çevresinde seçime katılamayacağına,

ç) Milletvekili aday listesinin verilmesinden sonra ancak eksik aday listesini tamamlayabileceklerine veya varsa maddi hataları düzeltebileceklerine, 9 Nisan 2023 tarihinden sonra milletvekili aday listesini bildirmediği iller için milletvekili aday listesi veremeyeceklerine, karar verilmesi gerekmiştir.

S O N U Ç:

1- Yukarıda yer verilen kanuni düzenlemeler ve konu birlikte değerlendirildiğinde, seçime katılma yeterliliği bulunan siyasi partilerin;

a) Milletvekili aday listesinin verilmesinin son günü olan 9 Nisan 20203 tarihinde en az 41 il seçim çevresinde milletvekili aday listesi vermesi gerektiğine, 41 il seçim çevresinden az sayıda milletvekili aday listesi bildiren siyasi partilerin seçime katılamayacağına,

b) Aynı ilin birden fazla seçim çevresi olması halinde her seçim çevresi için ayrı ayrı milletvekili aday listesi verilmesinin zorunlu olduğuna, aksi halde o il seçim çevresinde seçime katılma şartlarının oluşmayacağına,

c) Ancak 41 ilseçim çevresinden fazla ilde milletvekili aday listesi verildiği durumda, birden fazla seçim çevresi olan illerde; hiç aday bildirmediği veya eksik bildirdiği seçim çevresinde eksikliği tamamlamadığı takdirde o seçim çevresinde seçime katılamayacağına,

ç) Milletvekili aday listesinin verilmesinden sonra ancak eksik aday listesini tamamlayabileceklerine veya varsa maddi hataları düzeltebileceklerine, 9 Nisan 2023 tarihinden sonra milletvekili aday listesini bildirmediği iller için milletvekili aday listesi veremeyeceklerine,

2- Karar örneğinin Halkların Demokratik Partisi Yüksek Seçim Kurulu Temsilcisi Mehmet Rüştü TİRYAKİ'ye tebliğine 12.04.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.