YSK'nın 2023/566 Sayılı Kararı

Ayancık İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından KurulumuzBaşkanlığına gönderilen 13.04.2023 tarihli ve E.238403 sayılı yazıda; Ayancık ilçesinde teşkilatı olmakla birlikte son milletvekili genel seçiminde en çok oyu almış 4'üncü parti olarak Saadet Partisinin geldiği, anılan partinin ittifak listesinden seçime girdiği seçim çevrelerinde milletvekili adayı çıkarmadığı belirtilerek sandık kuruluna üye sunma hakkının bulunup bulunmadığı, Saadet Partisinden sonra gelen Vatan Partisinin ise 14 Mayıs 2023 tarihinde birlikte yapılacak olan Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimine ilgili seçim çevresinde katılmaması halinde sandık kuruluna üye istenip istenmeyeceği ayrıca Saadet Partisi, Yeniden Refah Partisi, Büyük Birlik Partisi gibi partilerin ittifak listelerinde seçime katıldıkları dikkate alındığında bu partilerin seçime katılan parti kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği, sabit ilan ve reklam yerlerinden yararlanıp yararlanamayacağı hususlarında görüşistenilmiş olmakla konu incelendi.

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

İstem, Saadet Partisi ve Vatan Partisinden sandık kuruluna üye istenip istenemeyeceği, Saadet Partisi, Yeniden Refah Partisi, Büyük Birlik Partisi vd. ittifaklara dahil partilerin seçime katılan parti kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği, sabit ilan ve reklam yerlerinden yararlanıp yararlanamayacağı hususlarında görüş bildirilmesine ilişkindir. 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un "Siyasi parti temsilcileri" başlıklı 17'nci maddesinde;

"Son Milletvekili ve Cumhuriyet Senatosu genel ve ara seçimlerinde kendi listesinden yasama meclislerinden birine seçilmiş en az bir üyeye sahip olan veya 14 üncü maddenin dördüncü bendi gereğince Yüksek Seçim Kurulunca tespit ve ilan edilen siyasi partilerden o il ve ilçede teşkilatı bulunanlar, il ve ilçe seçim kurullarında birer temsilci bulundururlar.

Ayrıca seçime katılan siyasi partilerden, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde en çok oy almış dört siyasi parti ve Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunan siyasi partiler, o siyasi parti genel başkanları tarafından yazılı olarak yetki verilmiş olması şartıyla Yüksek Seçim Kurulunda da bir asıl bir yedek temsilci bulundurabilir. Bu temsilciler kurulun bütün çalışmalarına ve görüşmelerine katılırlar, oy kullanamazlar. Ancak, Yüksek Seçim Kurulunca 14 üncü maddenin onbirinci bendi gereğince yapılan ilandan seçime katılamayacağı anlaşılan veya o seçim çevresinde seçime katılmayan partilerin bu kurullarda temsilci bulundurma hakları sona erer..."

"İlçe seçim kurulu üyelikleri" başlıklı 19'uncu maddesinde; "1. İlçe seçim kurulunun dört asıl ve dört yedek üyesi siyasi partilerden alınır. Bu üyeler aşağıda yazılı olduğu gibi belli edilir:

İlçe seçim kurulu başkanı, bu kurulun yeniden kurulması için yukarıdaki maddede öngörülen sürenin başında, ilçede teşkilatı bulunan ve son milletvekili genel seçiminde o ilçede en çok oy almış olan dört siyasi partiye birer asıl ve birer yedek üye adını iki gün içinde bildirmelerini tebliğ eder. Bu işlemle belirlenen veya süresi içinde ad bildiren siyasi parti sayısı dörtten az olduğu takdirde, eksik kalan üyelikler, aynı şartları taşıyan diğer siyasi partilerden, o ilçede aldıkları oyların büyüklük sırasına göre, aynı usulle tamamlanır. Oylarda eşitlik halinde ad çekilir.

Yukarıdaki hükümlerin uygulanmasına rağmen dört asıl ve dört yedek üyenin tümü belirlenemediği takdirde, 14 üncü maddenin dördüncü bendi gereğince Yüksek Seçim Kurulunun ilan ettiği siyasi partilerden o ilçede teşkilatı bulunanlar tespit edilerek bunlar arasında ad çekilir. Ad çekmedeki sıraya göre, adı çıkan, eksik üyelik sayısı kadar siyasi partinin, yukarıda yazılan usulle bildireceği kimseler ilçe seçim kurulu üyesi olur. İlçe seçim kurulunun bu bentte gösterilen üyeliklerinden eksik kalanlar, ikinci bent hükümleri gereğince tamamlanır.

2. Diğer iki asıl ve yedek üyelikle yukarıdaki bentte yazılan işlemler sonucunda eksik kalan asıl ve yedek üyelikler, ilçe merkezinde görev yapan ve toplam memuriyet süresi on yıldan fazla olan, yasama meclisleri veya yerel idare seçimlerinden birine siyasi parti adayı veya aday adayı olarak katılmamış ve evvelce hiç bir siyasi partiye kaydolmamış Devlet memurlarını gösteren, o ilçedeki görev süreleri esas alınarak düzenlenecek listenin ilk sekiz sırasında yer alanlar arasından ad çekme ile belli edilir. Ad çekme, birinci bent hükümleri gereğince tespit edilen asıl üyeler huzurunda ilçe seçim kurulu başkanı tarafından yapılır. Ad çekme sırasında, adları önce çıkanlar asıl, sonrakiler sıra ile yedek üye olur. Bu yoldan her asıl üyenin yedeği belirlenir. Ancak, aynı bakanlığa mensup memurlardan birden fazla asıl üye olamaz;zorunlu durumlar saklıdır.

3. İlçe seçim kurulu başkanı, siyasi partiler arasında yapılan ad çekmenin gün ve saatini, ad çekmeye katılan siyasi partilere tebliğ eder.

Görev süresi içinde asıl üyeliklerde vukubulacak boşalmalar, eksilen asıl üyenin yerine kendi yedeği getirilmek suretiyle doldurulur. Yedek üyeliklerdeki eksilmeler, eksilen üyenin niteliğine göre, seçilmesinde uygulanan hükümler gereğince tamamlanır.

14 üncü maddenin onbirinci bendi gereğince yapılan tespit ve ilandan seçime katılamayacağı anlaşılan veya o seçim çevresinde seçime katılmayan partinin ilçe seçim kurulundaki üyelerinin görevi sona erer. Bu yoldan boşalan üyelikler, o seçim çevresinde seçime katılan ve ilçe seçim kurulunda üyesi bulunmayan partiler hakkında birinci bentte yazılan hükümlerin uygulanmasıyla belirlenir. İlçe seçim kurulunda boşalan göreve getirilen kimse, yerine geldiği üyenin süresini tamamlar."

"Sandık kurulu üyelikleri" başlıklı 23'üncü maddesinin birinci fıkrasında; "Sandık kurulu üyelikleri aşağıdaki şekilde belli edilir:

İlçe seçim kurulu başkanı, o seçim çevresinde seçime katılan ve ilçede teşkilatı bulunan siyasi partilerden, son milletvekili genel seçiminde o ilçede en çok oy almış olan beş partiye, her sandık için birer asıl ve birer yedek üye adını beş gün içinde bildirmelerini tebliğ eder." hükümlerine yer verilmiştir.

Kurulumuzca yapılan değerlendirme neticesinde;

- 298 sayılı Kanun'un 19 ve 23'üncü maddeleri uyarınca seçime katılamayacağı anlaşılan Saadet Partisinin seçim çevrelerinde ilçe seçim kurulu üyeliği ile sandık kurulu üyesi bulunduramayacağına,

- Seçime katılmayan Saadet Partisinin sabit ilan ve reklam yerlerinden yararlanamayacağına, seçime katılan Yeniden Refah Partisi, Büyük Birlik Partisi ile ittifaklara dahil siyasi partilerden seçime katılanların ise sabit ilan ve reklam yerlerinden yararlanabileceğine karar verilmesi gerekmiştir.

SONUÇ:

Açıklanan gerekçelerle;

1- 298 sayılı Kanun'un 19 ve 23'üncü maddeleri uyarınca seçime katılamayacağı anlaşılan Saadet Partisinin seçim çevrelerinde ilçe seçim kurulu üyesi ile sandık kurulu üyesi bulunduramayacağına, 

2- Seçime katılmayan Saadet Partisinin sabit ilan ve reklam yerlerinden yararlanamayacağına, seçime katılan Yeniden Refah Partisi, Büyük Birlik Partisi ile ittifaklara dahil siyasi partilerden seçime katılanların ise sabit ilan ve reklam yerlerinden yararlanabileceğine,

3- Karar örneğinin gereği için Ayancık İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına gönderilmesine,

4- Karar örneğinin Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce www.ysk.gov.tr adresinde yayımlanmasına 15.04.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.