YSK'nın 2023/739 Sayılı Kararı

Havran İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 28.04.2023 tarihli ve E.307785 sayılı yazıda; 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak olan Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi ile ikinci oylamaya kalması durumunda 28 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak olan Cumhurbaşkanı seçimine esas olmak üzere, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un "Sandık kurulu üyelikleri" başlıklı 23'üncü maddesi gereğince ilçede teşkilatı bulunan ve seçime katılan siyasi partilerden sandık kurulu asıl ve yedek üye isimlerinin istenildiği, siyasi partilerce verilen sandık kurulu asıl ve yedek üye sayısının yeterli olmaması nedeniyle, sandık kurulu asıl ve yedek üyeliklerinin doldurulamadığı, 298 sayılı Kanun'un 23'üncü maddesinin son fıkrası uyarınca, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından siyasi partilerden eksik kalan sandık kurulu asıl ve yedek üyeliklerin o ilçede bulunan ve sandık kurulunda görev verilmesine sakınca olmayan kimselerden doldurulması adına seçmen üye olarak atanacak seçmenlerin tespitinin ne şekilde yapılacağı hususunda görüş bildirilmesi istenilmiş olmakla, konu incelendi.

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un "Sandık kurulu üyelikleri" başlıklı 23'ncü maddesinde; "Sandık kurulu üyelikleri aşağıdaki şekilde belli edilir:

İlçe seçim kurulu başkanı, o seçim çevresinde seçime katılan ve ilçede teşkilatı bulunan siyasi partilerden, son milletvekili genel seçiminde o ilçede en çok oy almış olan beş partiye, her sandık için birer asıl ve birer yedek üye adını beş gün içinde bildirmelerini tebliğ eder.

Bu yoldan tespit edilen sandık kurulu üye sayısı beşten az olduğu takdirde, eksik kalan üyelikler, aynı şartları taşıyan diğer siyasi partilerden, aldıkları oyların büyüklük sırasına göre, aynı usulle tamamlanır. Oylarda eşitlik halinde ad çekilir.

Yukarıdaki hükümlerin uygulanmasına rağmen beş asıl ve beş yedek üyenin tümü belirlenemediği takdirde, aynı şartları taşıyan diğer siyasi partilerden, aldıkları oyların büyüklük sırasına göre aynı usulle tamamlanı diğer siyasi partiler arasında ad çekilir. Ad çekmedeki sıraya göre, adı çıkan, eksik üyelik sayısı kadar siyasi partinin yukarıda yazılan usulle bildireceği kimseler, sandık kurulu üyesi olur. Sandık kuruluna üye bildirme hakkı olan bir parti; oluru olmadan başka bir parti üyesini sandık kurulu üyesi olarak gösteremez.

İlçe seçim kurulu başkanı, sandık kurulunun kalan bir asıl ve bir yedek üyesini belirlemek için önce, 22'nci maddenin birinci fıkrası uyarınca bildirilen listeden sandık kurulu başkanı olarak belirlenmeyenler arasından, ihtiyaç duyulan sandık kurulu üye sayısının iki katı kamu görevlisini ad çekme suretiyle tespit eder ve bu kişilerden mani hali bulunmayanları sandık kurulu asıl ve yedek üyesi olarak belirler. Yukarıdaki fıkralar gereğince belirlenen sandık kurulu asıl üyelerinden göreve gelmeyenin yerine, öncelikle, gelmeyen üyenin yedeği alınır.

Sandık kurulu başkan ve üyelikleri için ad çekme işlemleri, ilçe seçim kurulu huzurunda, bu kurulun başkanı tarafından yapılır. Üyeliklerin bu şekilde doldurulması mümkün olmazsa, eksikler, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından, o çevrede bulunan ve sandık kurulunda görev verilmesinde sakınca olmayan kimselerden doldurulur." hükümleri yer almaktadır. 

Nitekim Yüksek Seçim Kurulunun 15.03.2023 tarihli ve 2023/129 sayılı Sandık Kurullarının Oluşumu, Görev ve Yetkilerini Gösterir 135 Sayılı Genelge'sinin "Sandık kurulu üyelikleri" başlıklı 4'üncü maddesinde; ilçe seçim kurulu başkanı tarafından sandık kurulu üyeliklerinin tamamlanması amacıyla son milletvekili genel seçiminde o ilçede en çok oy almış beş siyasi partiden birer asıl ve yedek üye bildirilmesinin isteneceği, bu yöntemle tespit edilen sandık kurulu üye sayısı beşten az olduğu takdirde, eksik kalan üyeliklerin aynı şartları taşıyan diğer siyasi partilerden, aldıkları oyların büyüklük sırasına göre aynı usulle tamamlanacağı, buna rağmen beş asıl ve beş yedek üyenin tümünün belirlenemediği takdirde, o seçim çevresinde seçime katılan ve ilçede teşkilatı bulunan diğer siyasi partiler arasından ad çekilmesi gerektiği, son olarak üyeliklerin bu şekilde doldurulması mümkün olmaz ise eksikliklerin, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından, o çevrede bulunan ve sandık kurulunda görev verilmesinde sakınca olmayan kimseler arasından tamamlanacağı hususu düzenlenmiştir.

Kurulumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; 298 sayılı Kanun'un 23'üncü maddesi ve 135 sayılı Genelge'nin 4'üncü maddesi uyarınca, sandık kurulunda oluşan partili üye eksikliklerine ilişkin olarak,

- Eksikliklerin öncelikle aynı şartları taşıyan diğer siyasi partilerden, aldıkları oyların büyüklük sırasına göre aynı usulle tamamlanması gerektiğine,

- Üyeliklerin bu şekilde doldurulması mümkün olmazsa, o seçim çevresinde seçime katılan ve ilçede teşkilatı bulunan siyasi partiler arasından, ad çekme işlemi ile belirlenmesine,

- Bu şartların hiçbirinin sağlanamaması halinde, sandık kurullarının, o çevrede bulunan ve sandık kurulunda görev verilmesinde sakınca olmayan kimselerden oluşturulmasına, sandık kurullarının tamamlanmasında bu durumun uygulanması halinde, ilçe seçim kurulu başkanlıklarınca SEÇSİS'ten verilerin alınması ve girişlerin yapılabilmesi için Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne yetki verilmesine karar verilmesi gerekmiştir.

S O N U Ç :

Açıklanan gerekçelerle;

1- 298 sayılı Kanun'un 23'üncü maddesi ve 135 sayılı Genelge'nin 4'üncü maddesi uyarınca, sandık kurulunda oluşan partili üye eksikliklerine ilişkin olarak,

a) Eksikliklerin öncelikle aynı şartları taşıyan diğer siyasi partilerden, aldıkları oyların büyüklük sırasına göre aynı usulle tamamlanması gerektiğine,

b) Üyeliklerin bu şekilde doldurulması mümkün olmazsa, o seçim çevresinde seçime katılan ve ilçede teşkilatı bulunan siyasi partiler arasından, ad çekme işlemi ile belirlenmesine,

c) Bu şartların hiçbirinin sağlanamaması halinde, sandık kurullarının, o çevrede bulunan ve sandık kurulunda görev verilmesinde sakınca olmayan kimselerden oluşturulmasına, sandık kurullarının tamamlanmasında bu durumun uygulanması halinde, ilçe seçim kurulu başkanlıklarınca SEÇSİS'ten verilerin alınması ve girişlerin yapılabilmesi için Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne yetki verilmesine,

2- Karar örneğinin Havran İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı ile Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne gönderilmesine 29.04.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.