Millî Savunma Bakanlığınca Yabancı Ülke ve Kuruluşlara Yapılacak Savunma ve Güvenlik Amaçlı Hibe ve Yardım Ödemelerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik (8 Kasım 2023)

Resmî Gazete

8 Kasım 2023 ÇARŞAMBA

Sayı : 32363

YÖNETMELİK

Millî Savunma Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığından:

MİLLÎ SAVUNMA BAKANLIĞINCA YABANCI ÜLKE VE KURULUŞLARA YAPILACAK SAVUNMA VE GÜVENLİK AMAÇLI HİBE VE YARDIM ÖDEMELERİNE İLİŞKİN ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK

BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, Türkiye Cumhuriyeti adına yabancı ülke ve kuruluşlara yapılacak savunma ve güvenlik amaçlı hibe ve yardımlar kapsamında yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Dayanak

MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 9 uncu ve 16 ncı maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 3- (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Anlaşma/protokol: Cumhurbaşkanı veya Cumhurbaşkanı Kararı ile Türkiye Cumhuriyeti adına yetkili kılınan kişiler tarafından yabancı ülke ve kuruluşlar ile imzalanan ve konusu savunma ve güvenlik amaçlı hibe ve yardımlar olan anlaşma ve/veya protokolü,

b) Bakan: Millî Savunma Bakanını,

c) Bakanlık: Millî Savunma Bakanlığını,

ç) Banka: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını,

d) Harcama birimi: Yabancı ülke ve kuruluşlara yapılacak savunma ve güvenlik amaçlı hibe ve yardımlar için ödenek tahsis edilen birimi,

e) Hesap: Bankada yabancı ülke ve kuruluşlar adına açılan döviz tevdiat hesabını,

f) Hibe ve yardım faaliyeti: İmzalanan anlaşma ve/veya protokoller kapsamında, yabancı ülke ve kuruluşlara yapılacak savunma ve güvenlik amaçlı mal ve hizmet alımı ile yapım işlerinin hibe ve yardım olarak verilmesini,

g) Kanıtlayıcı belgeler: Anlaşma ve/veya protokol, bu Yönetmelik ve Bakanlıkça yayımlanan usul ve esaslar ile belirlenen belgeleri,

ğ) Kanun: 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunu,

h) Kaynak: Bu Yönetmelik hükümlerine göre yabancı ülke ve kuruluşlar adına hibe ve yardım amacıyla Bankaya aktarılan tutarı,

ı) Muhasebe Birimi: Millî Savunma Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğünü,

i) Ödeme birimi: Anlaşma ve/veya protokol hükümleri, bu Yönetmelik ve Bakanlıkça yayımlanan usul ve esaslar doğrultusunda kanıtlayıcı belgelere istinaden bankaya transfer talimatını veren birimi,

j) Ödenek: Yabancı ülke ve kuruluşlara yapılacak savunma ve güvenlik amaçlı hibe ve yardımlar için Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Bakanlık bütçesine tahsis edilen ödeneği,

k) Üst Yönetici: Harcama biriminin bağlı olduğu Bakan Yardımcısını ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM
Ödeneğin Kullanımına İlişkin Usul ve Esaslar
Ödenek sınırı

MADDE 4- (1) Hibe ve yardımlar, Bakanlık bütçesine bu amaçla tahsis edilen ödeneği aşamaz.

Ödeneğin kullanılması

MADDE 5- (1) Ödeneğin nakde dönüştürülerek yabancı ülke ve kuruluşlar adına bankada açılan hesaba aktarılabilmesi için;

a) Cumhurbaşkanı tarafından bizzat imzalananlar hariç olmak üzere, anlaşma ve/veya protokolü imzalama yetkisi verildiğine dair Cumhurbaşkanı Kararı,

b) Anlaşma ve/veya protokolün aslı veya onaylı örneği,

c) Anlaşma ve/veya protokolün yürürlük tarihinin tespitine dair Cumhurbaşkanı Kararı anlaşma ve/veya protokolü yapan birim tarafından Üst Yönetici Oluru alınmak üzere harcama birimine gönderilir.

(2) Anlaşma ve/veya protokollerde belirtilen hibe ve yardımlar için tahsis edilen ödenek, Kanunun 9 uncu maddesi çerçevesinde birinci fıkrada sayılan belgelere ve Üst Yönetici Oluruna istinaden hesaba aktarılır. Aktarmayı müteakip Banka tarafından söz konusu tutarlar aynı gün Resmî Gazete’de yayımlanan döviz satış kuru üzerinden dövize çevrilerek hesaba alınır. Bankanın düzenleyeceği döviz alım/satım belgesi harcama birimine gönderilir.

(3) Hibe ve yardım faaliyetlerinin başka kamu kurumları aracılığıyla yürütülmesine karar verilmesi halinde Bakanlık bütçesinde yer alan ödenek, Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu hükümleri çerçevesinde transfer edilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hibe ve Yardım Faaliyetlerinin Gerçekleştirilmesine İlişkin Yöntem ve Esaslar
Hibe ve yardım yöntemleri

MADDE 6- (1) Bakanlık tarafından yürütülecek hibe ve yardımlar aşağıdaki yöntemlerle gerçekleştirilir:

a) Yabancı ülke ve kuruluşun ihtiyaç duyduğu ve bunlar tarafından gerçekleştirilecek mal ve/veya hizmet alımları ile yapım işinin; anlaşma ve/veya protokol ile belirlenen tedarik usulü çerçevesinde, anlaşma ve/veya protokolde tedarik usulü belirlenmemiş ise yabancı ülke ve kuruluş ile yüklenici arasında imzalanacak sözleşme çerçevesinde tedarik edilerek teslim edilmesini müteakip sözleşme bedelinin tamamının veya bir kısmının ilgili hesaptan hak sahibine ödenmesi.

b) Yabancı ülke ve kuruluş personelinin; Bakanlık kadro ve kuruluşunda yer alan kurumlarda katılacağı eğitim/kurslara ilişkin ücretler ile ulaşım, iaşe ve ibate bedellerinin, Ülkemize yapacakları resmî ziyaretlere ilişkin ulaşım masraflarının ve anlaşma ve/veya protokollerle belirlenen diğer ihtiyaçlara ilişkin masraflarının, ilgili Türk Askerî Ataşeliği hesabına aktarılması.

(2) İhtiyaç duyulması halinde, hibe ve yardım faaliyetleri başka kamu kurumları aracılığıyla da yürütülebilir.

Hibe ve yardım faaliyetlerinin gerçekleştirilmesine ilişkin esaslar

MADDE 7- (1) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında yapılacak hibe ve yardımların, öncelikle Türk savunma sanayi firma, kurum veya kuruluşları olmak üzere Türkiye’deki yerli ve/veya milli firma, kurum veya kuruluşlardan temin edilmesi esastır.

(2) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında gerçekleştirilen hibe ve yardımlarda; sigorta, vergi, harç, banka masrafları ve kur farkı giderleri gibi hibe ve yardımın yapılmasıyla doğrudan ilişkili olan giderler, yardım karşılığı olarak Banka hesabına yatırılan tutardan karşılanabilir.

(3) Banka hesabında bulunan kaynak, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının;

a) (a) bendinde bahsi geçen hibe ve yardımlar için ilgili anlaşma ve/veya protokollerin yürürlüğe girdiğine dair Cumhurbaşkanı Kararını müteakip kanıtlayıcı belgelerin ibraz edilmesi üzerine yetkili makamın onayına istinaden ödenir.

b) (b) bendinde bahsi geçen hibe ve yardımlar için, ilgili anlaşma ve/veya protokollerin yürürlüğe girdiğine dair Cumhurbaşkanı Kararını müteakip Askerî Ataşeliklerin bağlı olduğu birimin yazılı talebi üzerine yetkili makamın onayına istinaden transfer edilir.

(4) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında aktarılan kaynağın kullanımı, kayıtların tutulması, belgelendirilmesi, muhafazası ve denetimine ilişkin hususlar Askerî Ataşeliklerin bağlı olduğu birim tarafından belirlenir.

(5) Anlaşma ve/veya protokollerde yer almayan giderler, bu Yönetmelik hükümleri dayanak gösterilerek ödenemez.

(6) Hibe ve yardım faaliyetlerinin başka kamu kurumları aracılığı ile yürütüldüğü durumlarda;

a) Tüm işlemler, anlaşma ve/veya protokol hükümleri ile kaynağın transfer edildiği kurumun mevzuatına göre yürütülür.
b) Ödemelere ait bilgi ve belgeler ilgili kurum tarafından muhafaza edilir.
c) Aktarılan kaynağın kullanım durumu, faaliyet tamamlanana kadar altı aylık periyodlarla Bakanlığa bildirilir.
ç) Faaliyetlerin tamamlanmasını müteakip artan kaynak, genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Muhasebe Biriminin ilgili hesabına aktarılır.

Kanıtlayıcı belgeler

MADDE 8 - (1) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde bahsi geçen hibe ve yardım karşılığı tutarın ilgili hesaptan hak sahibine ödenebilmesi için aşağıda yer alan kanıtlayıcı belgeler, harcama birimi tarafından ödeme birimine gönderilir:

a) Anlaşma ve/veya protokolün aslı veya onaylı örneği ile yürürlük tarihinin tespitine dair Cumhurbaşkanı Kararı.
b) Yabancı ülke ve kuruluş ile yüklenici arasında imzalanan sözleşmenin imzalı nüshası.
c) Yüklenici tarafından düzenlenen fatura.
ç) Yardım faaliyetinin konusunun mal teslimi olduğu durumlarda, yetkili makamlarca onaylanmış gümrük beyannamesi.
d) Yabancı ülke ve kuruluş tarafından mal ve/veya hizmetin teslim alındığının diplomatik yollarla bildirildiğine dair nota teatisi.
e) Yüklenici tarafından damga vergisinin ödendiğine dair alındı.
f) Hak sahibinin ödemenin yapılacağı hesabı gösteren dilekçesi ve imza sirküleri.
g) Ödeme birimi tarafından ihtiyaç duyulan diğer kanıtlayıcı belgeler.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Denetim

MADDE 9- (1) Harcamaların denetimi Bakanlığın Teftiş Kurulu Başkanlığı ve İç Denetim Birimi Başkanlığınca yapılır.

(2) Askerî Ataşeliklerde bulunan nakdî yardım hesaplarının takip ve kontrolü Askerî Ataşeliklerin bağlı olduğu birim tarafından yapılır. Lüzum görülmesi durumunda bahse konu hesapların yerinde takip ve kontrolü Askerî Ataşeliklerin bağlı olduğu birimin koordinatörlüğünde, Bakanlığın mali hizmetler biriminden en az bir üyenin katılımıyla oluşturulacak heyet tarafından yapılır.

Yetki ve sorumluluk

MADDE 10- (1) Bakanlık, hibe ve yardım karşılığı tutarların Banka hesabından transferini;

a) Usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan anlaşma ve/veya protokol hükümlerine,
b) Bu Yönetmelik hükümlerine,
c) Bakanlıkça yayımlanan usul ve esaslar ile kanıtlayıcı belgelere istinaden yapmaya yetkili ve sorumludur.

(2) Hibe ve yardım faaliyetinin gerçekleştirilmesi, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması aşamalarında görevli ve yetkili olanlar, ilgisine göre 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununda yer alan harcama yetkilileri veya gerçekleştirme görevlileri gibi sorumludurlar.

(3) Ödeme birimi, kanıtlayıcı belgeler üzerinde;

a) 8 inci maddede belirtilen belgelerin tamam olmasını,
b) Yetkililerin imzasını,
c) Maddi hata bulunup bulunmadığını,
ç) Hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri kontrol etmekle yükümlüdür.

Artık paralar

MADDE 11- (1) Anlaşma ve/veya protokoller ile belirlenen yürürlük süresinin sona ermesi veya herhangi başka bir sebeple yabancı ülke ve kuruluş tarafından kullanılmayarak artık para durumuna dönüşen kaynak Muhasebe Biriminin ilgili hesabına aktarılır. Aktarılan kaynak Muhasebe Birimince genel bütçeye gelir kaydedilir.

Yönetmeliğin uygulanmasında sorumluluk

MADDE 12- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasından doğacak tereddütler, ilgisine göre bu Yönetmeliği yürütmekle yükümlü Bakanlıkların ilgili birimlerine bildirilir. Bu Bakanlıkların ilgili birimleri söz konusu tereddütleri gidermeye yetkilidir.

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik

MADDE 13- (1) 10/11/2010 tarihli ve 27755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yabancı Ülke ve Kuruluşlara Yapılacak Savunma ve Güvenlik Amaçlı Hibe ve Yardım Ödemelerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 14- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 15- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Millî Savunma Bakanı ile Hazine ve Maliye Bakanı birlikte yürütür.