Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (27 Ocak 2023)

Kovid 19 salgınının devam eden ekonomik etkileri, küresel tedarik zincirinde yaşanan bozulmalar, arz şokları, Rusya Ukrayna savaşı, emtia ve enerji fiyatlarındaki şoklar ve küresel düzeyde yaşanan enflasyonist baskıların etkilerini azaltmak adına çok sayıda tedbir alınmış ve sağlanan desteklerin yam sıra bir seri düzenleme yapılarak vatandaşlarımızın, işletmelerimizin kamuya olan yükümlülüklerini azaltmak adına vergi oranlarında indirime gidilmiştir.

Makro göstergeler açısından son derece başarılı bir yıl olan 2022 yılında güçlü bir gelir performansı elde edilmiş, bütçe açığının GSYH'ye oranı %1 seviyesine düşürülmüş ve küresel ekonomide sert türbülanslar yaşanırken 4 yıl aradan sonra yeniden faiz dışı fazla verilmiştir. 2022 yılının ilk üç çeyreğinde kaydettiğimiz yüzde 6,2'lik güçlü ve dengeli büyümeyle ülkemiz, G-20 ülkeleri arasında en hızlı büyüyen ekonomilerden biri olmuştur.

Yakaladığımız yüksek büyüme hızım desteklemek, vatandaşlarımızın kamuya olan yükümlülüklerini hafifieterek ödeme kolaylığı getirilmek suretiyle yatırım, üretim ve ihracat faaliyetlerine odaklanmalarını sağlamak amacıyla bazı alacaklann yeniden yapılandırılmasına imkân sağlayan bu Teklif hazırlanmıştır.

Bütçe performansı ile yakaladığımız mali alanı dikkate alarak hazırladığımız bu Teklif ile vatandaşlarımızdan gelen talepler de dikkate alınmış ve kamuya olan borçların yapılandırılarak ödenmesine ilişkin düzenlemelerin yanısıra, mevcut ve muhtemel ihtilafiarm sulh yoluyla sonlandırılmasım, matrah ve vergi artırımı yoluyla geçmiş vergilendirme dönemleri ile ilgili olası risklerin ortadan kaldırılmasını, işletme kayıtlarının fiili durumlarına uygun hale getirilerek kayıtlı ekonomiye geçişin teşvik edilmesini sağlayan düzenlemelere yer verilmiştir. Teklifte, bazı kamu kurumu niteliğindeki meslek odalarına olan borçların yapılandıniması da düzenlenmiştir.

Diğer taraftan, vergide adalet, vergi rekabeti, basitlik, etkinlik ve verimlilik ilkeleri çerçevesinde yapılan çok sayıda düzenlemelere ilave olarak bazı güncellemelerin yapılmasına da ihtiyaç duyulmuş ve hazırlanan Kanun Teklifinde aşağıdaki düzenlemelere de yer verilmiştir.

Bu kapsamda;

- Genç girişimcilerin kazançlarına sağlanan gelir vergisi istisnasımn tutarı artırılmaktadır.

- Şüyuun izalesi yoluyla yapılan taşınmaz satışlannda, her bir devir ve iktisap işlemi için devir ve iktisap sayısma bakılmaksızın her bir taşınmazda devir eden ve devir alanlardan birer adet asgari maktu harç alınması sağlanmaktadır.

- Orta ve alt gelir grubuna yönelik konutların daha uygun şartlarla üretilmesini teminen TOKİ tarafından 2023 yılı sonuna kadar yeni çıkılacak ihaleler ile ilgili olarak bu ihalelerde TOKİ'nin almış olduğu ihale kararları ve TOKİ ile yükleniciler arasında düzenlenen sözleşmelere damga vergisi istisnası sağlanmaktadır.

- Boru hatları veya elektrik telleri ile taşman ve sürekli akış hâlinde olan malların ithaline ilişkin olarak ithalatın yapıldığı vergilendirme dönemine ait katma değer vergisi beyannamesinin verilme süresi sonuna kadar ödenen katma değer vergisinin, ithalatın yapıldığı dönemde indirim konusu yapılabilmesi imkânı getirilmektedir.

- Ar-Ge ve tasarım merkezi ile teknoloji geliştirme bölgeleri dışında, teşvik kapsamında çalışılabilecek süreye ilişkin Cumhurbaşkamna verilen yüzde yetmiş beşe kadar artırma yetkisi yüzde yüze çıkarılmaktadır.

- Şirket birleşme ve devirlerinin desteklenmesi amacıyla iştirak hissesi alımı nedeniyle yüklenilen finansman giderlerinin devir sonrası da indirimine imkân tanınmaktadır.

- Amatör sporcuların yetiştirilmesi amacıyla amatör spor faaliyetleri ve alt yapı yatırımlannın desteklenmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır.

Teklifte ayrıca, Sigortacılık Kanununda düzenleme yapılarak hasarların giderilmesi ve tazminat ödemelerinde eşdeğer veya yeniden kullanılabilir parçaların kullanılmasına imkân sağlanmaktadır.

Sürücüler üzerinde trafik güvenliği açısından olumlu yönde bir motivasyon oluşturmak suretiyle kurallara uyma alışkanlığı kazandırmak, taşımacılık sektörünün devamlılığını sağlamak amaçlarıyla sürücülere verilen ve halen aktif olan ceza puanlannın pasif duruma getirilmesi ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunun 47 nci maddesinin üçüncü fıkrası, 51 inci maddesinin üçüncü fıkrası ve 118 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralan kapsamında geçici olarak geri alınan sürücü belgelerinin geçici geri alma durumlanmn kaldırılması amacıyla düzenleme yapılmaktadır.

6360 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin on beşinci fıkrası kapsamında tüzel kişiliği kaldırılan köylerde, Emlak Vergisi Kanununa göre alınması gereken emlak vergisi ile Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve katılım paylarının alınmamasına ilişkin süre, Gelir Vergisi Kanunu'nun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi, 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi ile (5) numaralı bendi, 66 ncı maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendi hükümlerinin uygulama süresinin ve bu yerlerde içme ve kullanma suları için ücretin en düşük tarifesinin % 25'ini geçmeyecek şekilde belirlenmesine ilişkin hükmün süresi ile tüzel kişiliği kaldınlarak tek mahalleye dönüşen beldelerde içme ve kullanma sularından alınacak ücretin, mevcut en düşük tarifenin %50'sini geçmeyeceğine ilişkin hükmün süresi 31/12/2025 tarihine uzatılmaktadır.

KANUN TEKLİFİ

TBMM AK Parti Grup Salonu'nda gazetecilere yapılandırma teklifi hakkında bilgi veren AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, ''İki ana başlıkta düzenleme var. Bugüne kadar tüm talepleri dinledik, titizlikle inceledik, ihtiyaçları belirledik. Bir süredir vatandaşlar yapılandırma noktasına talepleri vardı, geniş düzenleme yapalım borçları ödeme kolaylığı getirelim dedik. Hangi türlerden olursa olsun yapılandırma dahil ettik. Vergiler cezaları, askerlik, köprü, otoyol, kaçak geçiş ve adli para cezaları, idari cezalar, öğrenim kredisi gibi yapılandırıyoruz. Ödenebilecek gecikme zamları da çerçevededir. SGK prim kesinti, işsizlik sigorta primi ve topluluk sigorta primi, eksik işçilik tutarı, gecikme cezası zammı yine tarım hizmet akdi sigortalı prim borçları, ticari taksi dolmuş aracında çalışanların sigorta prim borçları, iş kazası, malülluk aylığı, rucu alacak yersiz ödenecek aylıklardan alacakları dahil ettik. Emlak vergisi ve tüm vergiler çerçeve içine aldık. Belediye idari para cezası, su atık alacakları, belediye taşınmaz ile yaptıkları satış irtifak hakkı, kiralamana kaynaklı kullanım hakları , kira bedelleri yapılandırma ile ödenebilecek. Borç asılları tamamından yüzde 50'si ödeniyor. Kalanından vazgeçiliyor, gecikme zammı gibi alacaklar vergi cezalarının tahsilinden vazgeçiliyor.

30 Nisan 2023'e kadar başvuracak. Peşin ya da taksitle ödenecek. İlk taksit Mayıs ta yapılacak. 48 ayda tahsil edilecek. Peşin ödemede yüzde 90 indirim yapıyoruz. Taksitli ödemede 2 taksit zamanında ödenmesi gerekiyor. Bir takvim yılında 3 taksit ödeyemeyenlere ay sonunu imkan veriyoruz.

Vergi daireleri takip işlemi yapmayacak. Sigorta primi, SGK destek primi para cezaları 500 TL aşmayan ve gecikme cezaları ve aslı ödenmiş 10 bini aşmayan vazgeçiyoruz. Belediye su 250 TL'yi aşmayan ferri alacaklardan vazgeçiyoruz. Ehliyet puan cezası sıfırlamış oluyoruz. 2,5 milyon kişi ortaya çıkacak. Alkollü, uyuşturucu seyir yapmak, ölümlü kazaya sebep verenler dışında puan siliyoruz. Emlak vergisinden istisnayı köyden mahalleye çevrilen yerlerde 31.12.2025'e uzatıyoruz. Tüm borçların yapılandırma başvuru olursa 361,8 milyar. Borç yapılandırma çerçevesinde 196 milyar TL. Vergi aslından vazgeçmiyoruz.'' dedi.