YSK'nın 2023/955 Sayılı Kararı

Sason İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 12.05.2023 tarihli ve E.382175 sayılı yazıda; 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak olan Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi ile ikinci oylamaya kalması durumunda 28 Mayıs 2023 Pazar günü yapılacak olan Cumhurbaşkanı Seçimine ilişkin olarak 12.05.2023 tarihinde oy verme günü kullanılmak üzere sandıkların kurulacağı ve sandık kurulunun görev yapacağı, oy verme işleminin gerçekleşeceği sınıf ve odalara kamera sistemlerinin yerleştirildiği yönünde ihbarlar geldiği, bahse konu yerlerde oy verme günü seçmenin oy kullanacağı yer ve sandık kurullarının seçim iş ve işlemlerini gerçekleştirdiği sınıf ve odalarda güvenlik gerekçesi ile güvenlik kamera sistemlerinin bulundurulup bulundurulamayacağı hususunda görüş verilmesi istenilmiş olmakla, konu incelendi.

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

İstem, oy verme günü seçmenin oy kullanacağı yer ve sandık kurullarının seçim iş ve işlemlerini gerçekleştirdiği sınıf ve odalarda güvenlik gerekçesi ile güvenlik kamera sistemlerinin bulundurulup bulundurulamayacağına ilişkindir.

Kurulumuzun 15.03.2023 tarihli ve 2023/129 sayılı Kararına ekli “Sandık Kurullarının Oluşumu, Görev ve Yetkilerini Gösterir 135 Sayılı Genelge”nin "Sandık çevresinde düzenin sağlanması ve yasaklar" başlıklı 19'uncu maddesinde; "Sandık çevresinde, sandık kurulu başkan ve üyeleri, adaylar, milletvekilleri, o sandık bölgesinde kayıtlı seçmenler ve o sandıkta görevli müşahitler ile bina sorumluları ve çağrı veya ihbar üzerine gelen görevli kolluk güçlerinden başka kimse bulunamaz. Şu kadar ki, siyasi partilerin seçim kurullarına bildirdikleri itiraza yetkili kişiler ile temsilciler, seçim kurullarınca önceden kendilerine verilen belge ile sandık çevresinde bulunabilirler. Medya mensuplarının sandık çevresinde, sandık başı işlemlerine engel olmamak şartıyla, haber amacıyla görüntü ve bilgi elde etmeleri serbesttir (298/82-2).

Sandık çevresinde seçmenin oyunu tam bir serbestlikle ve gizli şekilde kullanmasına veya sandık kurulunun görevini yapmasına engel olmaya kalkışanlar ile oy verme, oyların sayım ve dökümü veya tutanaklara geçirilmesi gibi tüm sandık başı iş ve işlemlerinin düzenini bozmaya kalkışanları, başkan uyarır. Bu uyarının gereğini yerine getirmeyen kimse, kolluk gücü çağrılarak sandık çevresinden uzaklaştırılır (298/82-3).

Sandık kurulu başkanının bu maddede belirtilen görevini yapmaması halinde, sandık kurulu karar alarak ilgili hakkında yukarıda belirtilen yetkiyi kullanır ve durumu derhal ilçe seçim kurulu başkanına bildirir (298/82-4).

Sandık çevresinde cebir, şiddet veya tehdit kullanarak sandık başı düzenini bozmaya kalkışanlar, sandık kurulu başkanı veya üyelerinden biri tarafından yapılan çağrı ya da seçmenlerin ihbarı üzerine gelen kolluk güçlerince derhal sandık çevresinden uzaklaştırılır ve gerekli yasal işlem yapılır. Seçmenlerce ihbar, o yer kolluk güçlerine şahsen yapılır (298/82-5).

Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde, yukarıda sayılan tedbirlere uymayanlar, cezaevi idaresinin görüşü alındıktan sonra, güvenliği zayıflatmayacak şekilde uygulama yapılarak, sandık çevresinden dışarı çıkarılır (298/82-6).

Bu madde uyarınca çağrılacak kolluk güçleri, başkanın talebine veya kurulun kararına uymak zorundadır. Bu madde uyarınca sandık çevresine gelen kolluk güçleri, başkanın talebine veya kurulun kararına uymak zorunda olup, çağrı veya ihbar sebebi ortadan kalkınca sandık çevresinden ayrılır (298/82-7).

Seçimin güvenliğini sağlamakla görevli kolluk güçleri hariç, özel güvenlik görevlileri ve belediye zabıtaları gibi görevliler de dâhil olmak üzere resmî üniforma ve silah taşıyan kişiler, sandığın konulduğu bina, yapı ve bunların müştemilatına giremezler (298/82-8).

Sandığın konulduğu bina, yapı ve bunların müştemilatında hiç kimse, başkalarının görebileceği şekilde bir siyasi parti veya adaya ait rozet, amblem veya benzeri işaretler ya da propaganda amaçlı yayınlar taşıyamaz; yazılı, sözlü veya görüntülü propaganda yapamaz. Bu fıkra hükümlerine uymayan kişiler kolluk güçleri tarafından uzaklaştırılır (298/82-9).

Sandık kurulunun görev yaptığı yerde cep telefonu ile görüşme yapmak yasaktır. Ancak sandık kurulu başkan ve üyelerinin, görevleri gereği yapacağı görüşmeler bu hükmün dışındadır. Bu hükme aykırı davranan kimseler kurul başkanı tarafından uyarılır. Bu uyarıya rağmen görüşmesini sürdüren kimse, derhal oradan çıkarılır (298/82-10).

Sandık çevresinde bir suç işlenmesi halinde, sandık kurulu, durumu tutanağa geçirir ve ilgili hakkında işlem yapılmak üzere kolluk güçlerini çağırır (298/82-11).

İlçe seçim kurulu başkanı, sandık çevresinde, sandık başı iş ve işlemlerinin düzen içinde yürütülmesini ve sandığın konulduğu bina, yapı ve bunların müştemilatında güvenliği ve 298 sayılı Kanun'da öngörülen yasaklara uyulmasını sağlayacak tedbirleri alır; seçmenin ve bu yerlerde bulunma hakkına sahip diğer kişilerin buralara serbestçe girmesini engelleyen veya güçleştiren her türlü hareketi önler. Bu kapsamda, ilçe seçim kurulu başkanınca verilen talimatlara sandık kurulları, mülki ve idari makamlar uymak zorundadır (298/82-12)."

Anılan Genelge'nin "Sandık çevresi dışındaki inzibat tedbirleri" başlıklı 20'nci maddesinde; "Sandık çevresi dışında, zabıtaya emir verme yetkisine sahip makamlarla, zabıta amir ve memurları tarafından alınacak tedbirler, seçmenin sandığın konulduğu bina, yapı ve bunların müştemilatına serbestçe girmesini engelleyici veya güçleştirici mahiyette olamaz (298/85)." hükümleri düzenlenmektedir.

Kurulumuzca yapılan değerlendirme neticesinde;

- Seçmenin oy kullanacağı yer ve sandık kurullarının seçim iş ve işlemlerini gerçekleştirdiği sınıf ve odalarda güvenlik gerekçesi ile güvenlik kamera sistemlerinin bulundurulamayacağına,

- Sayım döküm ve oy verme işlemlerinin cep telefonu, kamera vb. gibi kayıt cihazları ile kayıt altına alınamayacağına karar verilmesi gerekmiştir.

S O N U Ç:

Açıklanan gerekçelerle;

1- Seçmenin oy kullanacağı yer ve sandık kurullarının seçim iş ve işlemlerini gerçekleştirdiği sınıf ve odalarda güvenlik gerekçesi ile güvenlik kamera sistemlerinin bulundurulamayacağına,

2- Sayım döküm ve oy verme işlemlerinin cep telefonu, kamera vb. gibi kayıt cihazları ile kayıt altına alınamayacağına,

3- Karar örneğinin;

a) Sason İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına
b) İl ve ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderilmesine,
c) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce Kurulumuz internet sitesi www.ysk.gov.tr adresinde yayınlanmasına 13.05.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.